Bu yazıda, Nitelikli Dolandırıcılık Suçu, Unsurları ve Hukuki Süreçler detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
Yazar:
Nitelikli dolandırıcılık suçu, bir kişinin hileli davranışlarla başka bir kişinin malvarlığı üzerinde haksız bir kazanç sağlamasına yönelik eylemlerine verilen isimdir. Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 158. maddesinde düzenlenen bu suç, dolandırıcılık suçunun daha ağırlaştırılmış hâli olarak kabul edilir. Eylem, genellikle bir güven ilişkisini kötüye kullanma, kamu kurumlarını yanıltma ya da örgütlü bir şekilde işlenmesi durumunda “nitelikli” olarak değerlendirilir.
Bu suç, toplumun ekonomik ve sosyal düzenini derinden etkileyen bir karaktere sahiptir. Nitelikli dolandırıcılık eylemleri, genellikle mağdurları daha büyük zararlara uğratır ve ağır sonuçlar doğurur.
Dolandırıcılık, bir kişinin bir başkasını kandırarak onun zararına olacak şekilde kendisine veya bir başkasına çıkar sağlamasıdır. Bu suç, genellikle basit hileli davranışlarla gerçekleştirilir ve Türk Ceza Kanunu’nun 157. maddesinde düzenlenir.
Örneğin: Bir kişinin başkasına sahte belge göstererek para alması dolandırıcılık suçu kapsamına girer.
Nitelikli dolandırıcılık, dolandırıcılık suçunun daha ağır koşullarda ve daha büyük zararlara yol açacak şekilde işlenmesidir. Aşağıdaki durumlarda dolandırıcılık suçu nitelikli hâle gelir:
Nitelikli dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için dört temel unsur bulunmaktadır:
Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesine dayanmaktadır. Hukuki unsur, suçun kanunda açıkça tanımlanmış olması anlamına gelir. Nitelikli dolandırıcılık, bu maddeyle ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
Maddi unsur, failin hileli hareketlerde bulunarak mağduru aldatması ve bu aldatma sonucunda mağdurun zarara uğramasını kapsar. Örneğin, bir kişinin sahte senetle mağdurun parasını alması, maddi unsura örnek gösterilebilir.
Manevi unsur, failin suç işleme kastıyla hareket etmesidir. Nitelikli dolandırıcılık suçunda fail, mağduru bilerek ve isteyerek aldatır, bu da suçun manevi boyutunu oluşturur.
Netice unsuru, failin fiili sonucunda mağdurun malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Suçun oluşabilmesi için mağdurun malvarlığının azalması gerekmektedir.
Nitelikli dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için bazı koşulların bir araya gelmesi gerekir. Bu koşullar şunlardır:
Bu unsurlar bir araya geldiğinde nitelikli dolandırıcılık suçu meydana gelir.
Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesi, nitelikli dolandırıcılık suçunu detaylı şekilde tanımlar. Maddeye göre, aşağıdaki durumlarda işlenen dolandırıcılık suçları nitelikli olarak kabul edilir:
Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, basit dolandırıcılığa kıyasla daha ağırdır. TCK’nın 158. maddesine göre, bu suçu işleyenler şu cezalarla karşı karşıya kalabilir:
Ayrıca suç, bir örgüt tarafından işlenmişse cezalar daha da ağırlaştırılabilir.
Nitelikli dolandırıcılık suçu, re’sen soruşturulan suçlar arasında yer alır. Şikâyet süresine tabi değildir ve Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruşturma başlatılır. Soruşturma ve kovuşturma süreçleri şu adımları içerir:
Kamu kurumlarının araç olarak kullanılması, dini duyguların sömürülmesi veya bilişim sistemlerinin kullanılması durumunda oluşur.
Basit dolandırıcılık, daha basit hilelerle gerçekleştirilirken nitelikli dolandırıcılık, daha karmaşık ve zarar verici eylemleri içerir.
Hayır, nitelikli dolandırıcılık re’sen soruşturulur.
Failin mağdurun zararını gidermesi hâlinde cezada indirim yapılabilir.
TCK 158, nitelikli dolandırıcılık suçunu düzenleyen maddedir.